свет

свет ¹

-а (-у), προθτ. в -, на -у α.

1. το φως•

солнечный свет ηλιακό φως, ηλιόφως•

свет луны το σεληνόφως, το φεγγαρόφωτο•

луч -а αχτίδα φωτός•

свет и тьма φως και σκοτάδι•

дневной свет το φως της μέρας•

читать при -е лампы διαβάζω με το φως της λάμπας•

зажечь свет ανάβωτο φως•

выключить свет σβήνω το φως•

чуть свет χαράματα, χαραυγή.

|| φέξιμο πρωινό•

ещё до -а два часа δυο ώρες είναι ακόμα ώσπου να φέξει.

2. το φωτεινό μέρος (πίνακα, φωτογραφίας κ.τ.τ.).

3. σαφήνεια, καθαρότητα αντίληψης, νόησης•

свет истины το φως της αλήθειας•

свет знания το φως της γνώσης.

|| (χαίδ.) το είναι, η ύπαρξη•

мой свет! το φως μου!

εκφρ.

свет очей; свет жизни – το φως των ματιών• το φως της ζωής (πολυαγάπητος, ακριβός)•

в два -а – παλ. με δυο σειρές παράθυρα•

в -е – στο φως (α.πο άποψη)•

показать в выгодном -е – δείχνω έτσι, όπως με ωφελεί•

представить в ложном -е – παρουσιάζω απατηλά•

видеть в розовом -е – τα βλέπω όλα ρόδινα (ωραιοποιώ μια κατάσταση)•

ни свет ни заря – βαθιά χαράματα, όρθρος βαθύς•

чем свет – κ. чуть свет το λυκαυγές, η χαραυγή•

пролить ή бросить свет – χύνω, ρίχνω φως (ξεδιαλύνω, διαλευκαίνω).

свет ²

-а α.

1. κόσμος, το σύμπαν, η πλάση, η οικουμένη, η υφήλιος•

путешествовать вокруг света κάνω το γύρο του κόσμου•

части -а ο ι ήπειροι•

страны -а οι χώρες του κόσμου.

2. η κοινωνία, το ανθρώπινο περιβάλλον•

всему -у известно όλος ο κόσμος το ξέρει.

|| ανώτερο κοινωνικό στρώμα•

высший ο αριστοκρατικός κόσμος, η αριστοκρατία•

большой свет η ανώτερη κοινωνία.

εκφρ.

Божий свет – βλ. 1 σημ. не близкий (близок, близкий) (απλ.) είναι μακριά ακόμα•

новый свет – ο νέος κόσμος (η Αμερική)•

старый свет – ο παλαιός κόσμος (Ευρώπη, Ασία, Αφρική)•

тот свет – ο άλλος κόσμος (μεταθανάτιος)•

этот свет – ο επίγειος κόσμος•

-а преставление – βλ. светопреставление• на этом -е σ αυτόν τον κόσμο (τον επίγειο)•

всё (никто, ничто) на -е – το παν, κανένας, τίποτε δε μπορεί να ανακαλέσει, την απόφαση (αποφασίστηκε αμετάκλητα)•

выйти в свет ή увидеть свет – βγαίνω στη δημοσιότητα, βλέπω το φως της δημοσιότητας•

извлечь на (божий) свет – βγάζω από το σκοτάδι στο φως (για κάτι κρυμμένο, λησμονημένο και αχρησιμοποίητο)•

сжить ή согнать со света, со свету ή со света, со свету – θανατώνω•

родиться ή появиться на свет – α) γεννιέμαι, έρχομαι στον κόσμο, β) εμφανίζομαι•

на чем свет стоит – εμφανίζομαι πολύ γερά, εντονότατα, δριμύτατα.